Jakie są rodzaje naturalnych i sztucznych kruszyw?

Kruszywa stosowane są do budowy dróg, chodników i alejek. Mają różne pochodzenie, a tym samym właściwości. Z tego względu nie są wszędzie wskazane. Dobiera się je do określonych wymagań inwestycji. Jakie są najpopularniejsze kruszywa? Poznaj ich parametry i zastosowanie. Sprawdź, które z nich zalicza się do jednych z najwytrzymalszych. Zapraszamy do lektury.

Co to jest kruszywo?

Kruszywa są sypkimi materiałami. Mają pochodzenie naturalne bądź sztuczne. Najczęściej wykorzystuje się je w budownictwie do:

• tworzenia zapraw i betonu — są jednym z elementów,

• budowy dróg czy chodników, np. jako podkłady. Dzięki kruszywom budowlanym nawierzchnie są stabilne i nie zużywają się tak szybko.

Poza tym, kruszywa potrzebne są w produkcji szkła, kosmetyków, paneli słonecznych i elektroniki.

Jakie są rodzaje kruszyw?

Powiedzieliśmy już wstępnie coś o podziale kruszyw. Wygląda on jednak szerzej. Ze względu na pochodzenie, tego rodzaju materiały dzielą się na:

1. Kruszywa naturalne (organiczne):

• żwirowe (kruszone bądź niekruszone),

• łamane.

2. Sztuczne.

Kruszywa naturalne

Pozyskiwane są w kopalni kruszywa, ale też z dna rzek i jezior. Umożliwia to często erozja skał. Pierwszym ich rodzajem są materiały żwirowe. W ich skład wchodzi żwir, piasek, otoczaki i pospółka (piasek naturalnie zmieszany ze żwirem). Drugi typ to kruszywo łamane. Powstaje ono w wyniku rozdrabniania litych skał. Zaliczają się do niego takie formy, jak: 

• tłuczeń — buduje się z niego drogi i nawierzchnie kolejowe,

• grys — wykorzystywany do produkcji asfaltu i betonu,

• kliniec — stosowany w budownictwie kubaturowym, budowie dróg i infrastruktury kolejowej,

• miał,

• niesorty — używane jako podbudowa dróg

• mieszanki sortowane,

• łamany kamień.

Poddaje się je często obróbce poprzez kruszenie. 

Kruszywa sztuczne

Ten rodzaj powstaje w wyniku obróbki (często termicznej) albo recyklingu. Źródłem sztucznych kruszyw jest chociażby górnictwo i hutnictwo. Po modyfikacji powstaje na przykład keramzyt, pumeks hutniczy, żużel czy gralit.

Co to jest frakcja kruszywa?

Warto znać takie pojęcie, jak frakcje kruszyw. Co ono oznacza? To jeden z parametrów tego typu materiałów. Określa wymiary grupy ziaren w kruszywie. Wyróżnia się następujące frakcje budowlanych kruszyw:

• kamienistą — średnica ziaren ma powyżej 40 mm,

• żwirową — od 2 mm do 40 mm średnicy,

• piaskową — od 0,05 mm do 2 mm,

• pyłową — od 0,002 mm do 0,05 mm,

• iłową — poniżej 0,002 mm średnicy ziaren.

Ponadto kruszywa dzieli się na drobne, średnie i grube.

Jakie są wytrzymałe kruszywa używane w budownictwie?

Ze skał magmowych, o dużej wytrzymałości pozyskuje się:

• kruszywo granitowe,

• kruszywo porfirowe,

• kruszywo bazaltowe.

Ze względu na wysoką odporność na ściskanie (ciężar) i ścieranie, tworzy się z nich drogi, parkingi i chodniki. Poza tym są wyjątkowo atrakcyjne wizualnie. To wszystko jednak przekłada się na ich wysoki koszt.

Można powiedzieć, że solidność wykazują też skały specjalne. Należy do nich getyt, limonit, baryt, magnetyt i hematyt. Ich zaletą jest mianowicie zdolność do zatrzymywania promieniowania. Chronią więc środowisko naturalne.